Uykusuzluk, uykuya dalmada zorluk, uykuyu sürdürmekte sıkıntı çekmek ve uyandığında dinlenmiş hissetmemek gibi şikâyetleri olan kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. Yetişkin kişilerin %20'sinde ortalama olarak süregelen bir uykusuzluk sorunu vardır. İlerleyen yaşlarda özellikle kadınlarda uykusuzluk hastalığı daha sık görülür. Uykusuzluk hastalığının diğer adı tıpta "İnsomnia"dır. Kişilerde uykunun süresi ve zamanı, altta yatan homeostatik uyku sürümü veya sirkadiyen süreçlerle belirlenebilir. Uykusuzluk, kişilerde birçok olumsuzluğa neden olur.

İki çeşit uykusuzluk problemi vardır: akut uykusuzluk ve kronik uykusuzluk. Akut uykusuzluk, hastada bir gün ile üç gün arasında sürer ve genelde yattığı yeri değiştiren kişilerde gözlemlenir. Başka yatakta yatamayan kişilerde görülen akut uykusuzluk, bulunduğu mekâna, strese veya davranışsal bozukluklara neden olabilir. Bu tür kişiler genelde başka yerde yatmazlar ve bu şekilde akut uykusuzluktan kendilerini korumaya çalışırlar. Bu sadece geçici bir çözüm olduğundan bir hekime başvurulmalı ve nedeni araştırılarak tedavi edilmelidir. Özellikle hasta kişilere stres azaltıcı yöntemler önerilmelidir.

Kronik uykusuzluk ise, birincil ve ikincil kronik uykusuzluk olarak kendi içinde ikiye ayrılır. Birincil kronik uykusuzluk, tüm kronik uykusuzlukların %10-20 kadardır. Kronik uykusuzluk üç alt tipten oluşur:

İkincil kronik uykusuzluk, bu tür bir uykusuzluk problemi yaşayan kişiler genelde psikiyatrik hastalardır. Kronik uykusuzluğun en yaygın halidir. Özellikle uykuya dalmada zorluk veya gecenin bir yarısı uyanmak gibi ya da uykuya tekrar dönememe gibi durumları vardır. Ayrıca gece uykularının dışında gündüz uykularını da etkileyen durumlar vardır. Gündüz uykularında da bu hastalığı yaşayan kişilerde yorgunluk hissi, konsantrasyon bozukluğu, rahatsızlık, hafıza problemleri ve depresif modlar gözlemlenir.

Uykusuzluk hastalığında davranışsal terapi oldukça aktif kullanılan bir yöntemdir. Uykusuzluk hastalığı birçok kişide kendisini gösterse de genelde göz ardı edilen bir rahatsızlıktır. Her ne kadar insanlar tedavi edilemeyeceğine inansa da tedavisi mümkün bir rahatsızlıktır. Ancak hastalar kolay yolu seçip uyku ilaçları kullanmayı tercih ediyorlar. Bu hastalığın en iyi tarafı aslında ilaç gerektirmeden tedavi edilebilmesidir. Yalnız başka bir hastalığın tetiklediği bir durum değilse bu durum geçerlidir. Bu yüzden pek çok terapist uykusuzluk rahatsızlığını kavramsal ve davranışsal terapi ile tedavi eder. Davranışsal terapi, uykusuzluk hastalığında bir tedavi yöntemidir. Uygulandığı birçok hastayı da tedavi edebilen bir yöntemdir. Ortalama olarak ilaç kullanmadan bu yöntem ile %80 civarında hasta tedavi edilebilir. Bu yöntemin ana amacı uyku düzenini ve alışkanlıklarını değiştirmektir. Örnek verecek olursak, yatağınızı TV izlemek için kullanıyorsanız bu alışkanlığı bırakmanıza neden olarak yatağın sadece uyku için olduğunu hissetmeniz de yardımcı olur. Davranışsal terapide uygulanan teknikler, uyku kısıtlaması, kontrol, uyku hijyeni ve rahatlama tekniklerini içermektedir. Hastalara endişeleri ile nasıl başa çıkacaklarını öğreterek uykusuzluk hastalıklarını nasıl yeneceklerini öğretir. Bunun dışında doktorunuzun sizin uyku düzeninizi takip etmesini de sağlayarak uyku izleme yöntemini kullanır ve hasta uykusuzluk hastalığını nasıl yeneceğini öğrenir. Bu hastalıkta yapabileceğiniz en iyi şey, istikrarlı bir şekilde beyninizi susturmaktır. Yetişkinlerin sıklıkla yaşadığı uykusuzluk hastalığını ilaç kullanmadan yenebileceklerini ve bu yöntem sayesinde mutlu, uykusunu almış ve hayattan zevk alan insanlara dönüşebileceğini görebilirsiniz. Bu yöntem, uykusuzluk hastalığını çeken kişilere sağlıklı bir yaşam kalitesi oluşturacak kadar iyidir.

Unutmayın, beynimiz rutinleri sever; uyku da rutin gerektiren bir ihtiyaçtır. Aksamalar yaşanacaktır tabii ki de ama burada psikologlar yardımı ile ilaç kullanmadan davranışsal terapiler ile kolaylıkla çözümlenebilecek bir rahatsızlıktır. Uykusuzluk hastalığı kaderiniz olmasın.